Cayin HiKaYe'si..

'Bir bilmecem var.. Haydi sor sor!' gibilerinden birseyler hatirliyorum eskilerden. Cocuklarin adrenalin produksiyonunu arttirmasini saglayan bilmece bildirmece dil üstünde kaydirmacalar. Galiba buda bir cevabi 'dondurma' olan bir bilmeceydi. Ne kadar cok sevinirdik hatirlamiyorum. Bilmece repatuarimin pek genis oldugu söylenemez. 'Pazardan aldim bir tane eve geldim bin tane' gibi cok basit bilmeceler biliyorum. Bildiklerimi toplasak ve tasta yardimlarini göstererek catlasa; 3 tane olur. Daha fazla oldugunu sanmiyorum.. Ama belki siz biliyorsunuzdur, comment bölümünü kullanin! Iste simdi bugünkü konumuzla alakali bir bilmecemiz..

Al rengine bakılır
Bardaklara dökülür
Buram buram tüterken
Önünde diz çökülür.. Nedir bu?!?

Biz; bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır diyen, fakat daha çok çay içen bir neslin çocuklarıyız. Soframızın vazgeçilmezi, Karadeniz’in simgesi, ikramlarımızın baş içeceği, tiryalik nedenimiz çayın geçmişi 3000 yıl öncesine dayanır. İlk kez Çin’de yetiştirilmeye başlanan çay kültürlerle özdeşleşerek her ülke için farklı bir simge haline gelmiştir. Taoistler çayı ebedilik iksirinin bir parçası olarak, budistler ise uzun süren meditasyon sırasında uykuya karşı dayanma amacıyla içerlerdi. Ülkemizde ise, çoğumuz için güne başlamanın ilk simgesi. Sabah içilen bir bardak çay bizi hem uyandırır, hem de güne sıcaklık katar. İş bununla kalmaz her fırsatta birbirimize çay ikram ederiz. Boğaza karşı simite eşlik eden, ince belli bardakta içilen çay, turizm simgelerimizden biri. İlk kez 1924 yılında Batum’dan getirilen çay, Karadeniz’in bereketli topraklarında yeşermiş, fındıktan sonra gelen ikinci bir geçim kaynağı olmuş, bölgenin refah seviyesini artırmıştır. .. ©Aslıhan ALSAN

Bizde bir de “tavşan kanı” deyimi vardır. Çayın “tavşan kanı” olması istenir. Tavşanın kanını kim görmüş, kim incelemiş de kuzu kanından farkını ortaya koymuş bilemiyorum. Taşıdığı sembolik anlam olarak bazıları bizdeki “kan kardeşliği”, “kanı kaynamak”, “delikanlılık” ve “kanın ısınması” gibi deyimlerin devamı olarak niteler. İnce belli cam çay bardaklarından tavşan kanı çayı sohbetle içenlerin tavşan uysallığına kavuşacağını umarlar. Ne de olsa tavşan uysal ve huzurlu bir hayvan, kurt, çakal gibi yırtıcı özelliklere sahip değil.Arapça'da Shai, Hindistan'da Chaaya, Çek Cumhuriyeti'nde Cay, Japonya'da Cha veya Ocha, İran'da Tzai veya Chai, Portekiz'de Chà, Danimarka'da Te, Hollanda'da Thee, İspanya'da Té, Fransa'da Thé, İsrail'de Tae ve Endonezya'da Téh diyorlar. Almanya'da 1. Dünya şavaşına kadar çay için kullanılan Thee kelimesi, savaştan sonra ise Alman hükümeti “h”yı sallayınca Tee oluverdi. Nedense Tibetliler her iki akımdan da farklı olarak Boe'ja diyorlar çaya. Bir de gariptir ama İtalyanlar çaya “cia” ve “te” diye iki ad vererek orta yolu bulmuşlar bile. .. ©Deniz Gürsoy - Demlikten Süzülen Kültür: Çay - Oğlak Yayıncılık 2005

Çay Manzumesi

Buyu hoştur, rengi hoştur, taamı hoştur, şurbu hoş,
Demlenirse pek hoş olur, afiyetle iç çayı
Şark ve garbde şöhreti var, mübtela herkes ana
Ateşi yak, keyfine bak, lezzet ile iç çayı..

©Ahmet Mithat Efendi




Es-sohbet-ü bilâ çay, kes semai bilâ ay..
(Çaysız bir sohbet, aysız bir gökyüzü gibidir).. Bol sohbet ile icilen caylar ile..